Peeling chemiczny – kompendium wiedzy

Aby uzyskać zadowalające efekty peelingu, konieczna jest właściwa diagnoza pacjenta i dobór najodpowiedniejszych substancji chemicznych. Ze względu na mogące wystąpić powikłania osoba, wykonująca peeling powinna uzyskać pisemną zgodę pacjenta. Zobowiązana jest także do udzielenia informacji o przebiegu wybranej metody, zaleceniach pozabiegowych oraz o ewentualnych powikłaniach.

Przeciwwskazania i wykonanie peelingu:

Przed przystąpieniem do zabiegu z wykorzystaniem peelingu chemicznego należy zwrócić uwagę m.in. na:

• typ skóry – zwiększone ryzyko przebarwień przy głębszych peelingach występuje u pacjentek z ciemną karnacją,
• występowanie w przeszłości reakcji alergicznych, zmian atopowych, wyprysku kontaktowego, łojotokowego zapalenia skóry – może wskazywać, że pacjent ma bardzo reaktywną i wrażliwą skórę
• osoby z chorobą tkanki łącznej, chorobą autoimmunologiczną lub cukrzycą – w związku ze zwiększoną wrażliwością i przedłużonym czasem gojenia może u nich dojść do komplikacji, dlatego wykonywanie głębszych peelingów nie jest w tym wypadku wskazane;
• osoby palące papierosy – czas gojenia przy głębszych peelingach może być wydłużony;
• używanie niektórych leków, np. antykoagulantów (aspiryna); mogą spowolnić gojenie przy głębszych peelingach.

Zabiegu z użyciem peelingu chemicznego nie wykonuje się w przypadku występowania chorób skóry, licznych znamion i po świeżo przebytej operacji w miejscu, które obejmuje złuszczanie. Po zabiegu elektrolizy, depilacji, krioterapii, terapii światłoleczniczych, radioterapii przez 2-4 tygodni nie można wykonać peelingu na tym obszarze, podobnie gdy na skórze występuje podrażnienie słoneczne. Pacjenci ze skłonnością do opryszczki powinni profilaktycznie przyjmować leki antywirusowe, ponieważ zabieg może wywołać nawrót choroby. W miejscu, w którym występują brodawki płaskie, nie należy wykonywać peelingu, ponieważ może to doprowadzić do rozprzestrzenienia wirusów brodawczaka . Nie poleca się stosowania złuszczania w czasie ciąży oraz nie wolno stosować w przypadku leczenia doustnymi retinoidami (izotretinoina), a także minimum 6 miesięcy po terapii i przy skłonności do tworzenia bliznowców.

Peeling powierzchowny wykonuje się z częstotliwością średnio co 2 – 4 tyg., głębsze natomiast rzadziej. Złuszczanie poza twarzą można przeprowadzać na innych obszarach, takich jak szyja, klatka piersiowa, dłonie, plecy, ramiona, nogi. W trakcie zabiegu odczuwać można przejściowe pieczenie, następnie dochodzi do zaczerwienienia skóry. Podczas zastosowania głębszych peelingów zaobserwować można zjawisko zbielenia naskórka, tzw. zeszronienie (ang. Frost), które świadczy o dotarciu substancji do skóry właściwej. Gdy peeling penetruje do szczytów brodawek skóry właściwej, najpierw dochodzi do punktowych zmian, im głębiej sięga tym większy obszar ulega zajęciu (efekt frost). Penetracja do skóry właściwej powoduje całkowite zbielenie. Większość kwasów neutralizuje się dwuwęglanem sodowym lub zmywa zimną wodą.

Zalecenia po peelingach:

• nie należy się opalać przez około 4 tyg. od wykonania peelingu,
• nie należy zdrapywać złuszczającego się naskórka,
• bezpośrednio po zabiegu nie należy stosować kosmetyków złuszczających. Należy postępować zgodnie z zaleceniami kosmetologa.

Należy używać kremy z filtrem oraz preparaty regenerujące.

Po peelingu naskórek może się łuszczyć przez następne dni, dochodzi do jego odnowy. Długość i intensywność procesu zależy od działania peelingu, a to jest z kolei uzależnione od rodzaju, stężenia i pH substancji użytej do zabiegu, podłoża w którym jest stosowana, czasu oddziaływania preparatu oraz charakterystyki poddawanej zabiegowi skóry (grubość, fototyp). Istotną rolę odgrywa także przygotowanie skóry do zabiegu oraz ilość preparatu aplikowanego na skórę.

Objawy uboczne, które mogą wystąpić po zastosowaniu peelingów:

Do objawów ubocznych, które mogą czasami wystąpić po peelingach należą: umiarkowany lub silny rumień, bliznowacenie, odbarwienia, przebarwienia, prosaki, pęcherze i zbyt mocne złuszczanie, infekcje bakteryjne lub wirusowe, zwiększone prawdopodobieństwo wysokiej wrażliwości skóry, świąd, pieczenie, dyskomfort, a nawet ból i obrzęk, reakcje alergiczne.
Im głębszy peeling, tym większa możliwość działań niepożądanych.

Charakterystyka przykładowych substancji używanych do peelingów chemicznych:

Alfa-hydroksykwasy (AHA)– inaczej kwasy owocowe, pozyskiwane są z naturalnych źródeł, występują m.in. w owocach, mogą być także otrzymywane metodami chemicznymi.

Zalicza się do nich kwasy:

• Glikolowy (z trzciny cukrowej).
• Mlekowy (zsiadłe mleko, ogórki, kapusta i sok pomidorowy).
• Migdałowy (z pestek migdałów).
• Maleinowy (z jabłek).
• Cytrynowy (sok z cytryn, ananasów, pomarańczy).
• Winowy (z winogron).
• Szczawiowy (z kiszonej kapusty).
• Masłowy (zjełczałe masło).

Kwasy owocowe stosowano już w starożytnym Egipcie. Brak toksyczności sprawia, że AHA można stosować na wszystkie powierzchnie ciała (z wyjątkiem błon śluzowych). Najszersze zastosowanie znalazł obecnie kwas glikolowy. Jego niższe stężenia (5-15%) stosowane są w preparatach do użytku domowego, a wyższe (20-70%) w peelingach. Im niższe pH kwasu, tym większa siła jego działania, ponieważ wówczas większość jego cząsteczek jest w postaci niezdysocjowanej.

Podwyższenie pH powoduje wzrost liczby cząsteczek zdysocjowanych, co powoduje, że obok wolnego kwasu występują jego sole, które nie wykazują działania eksfoliacyjnego, lecz nawilżające. AHA w małych stężeniach, rozluźniają i niszczą wiązania jonowe między korneocytami w najbardziej zewnętrznych warstwach warstwy rogowej. W wyższych stężeniach niszczą desmosomy w efekcie czego dochodzi do złuszczania. Pośrednio stymulują proliferację fibroblastów i powodują pogrubienie skóry właściwej (głównie warstwy brodawkowej).

Równie popularny i często stosowany jest kwas mlekowy, który mając większą cząsteczkę, nie penetruje tak efektywnie do naskórka i tymi samym nadaje się do bardziej wrażliwych cer. W małych stężeniach (do 10%) działa nawilżająco. Jest wytwarzany w ciele człowieka w mięśniach w trakcie intensywnego wysiłku fizycznego, a jego sól sodowa (mleczan sodu) to jeden ze składników NMF-u.

Na popularności zyskują ostatnio również peelingi z kwasem migdałowym. Ze względu na brak fototoksyczności można je wykonywać przez cały rok, nawet u osób z wrażliwą skórą. Kwas migdałowy podobnie jak mlekowy ma większą cząsteczkę od kwasu glikolowego i w związku z tym powoduje powierzchniowe złuszczanie oraz wykazuje minimalne działanie drażniące. Wśród kwasów grupy AHA kwas migdałowy wyróżnia się właściwościami antybakteryjnymi i odkażającymi.

Beta-hydroksykwasy (BHA)-do beta-hydroksykwasów zalicza się kwas salicylowy, który poza działaniem złuszczającym, rozpuszcza się w tłuszczach i ma silne działanie komedolityczne (przeciw- zaskórnikowe), przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Nie działa na skórę właściwą i nie wymaga neutralizacji.

Poli-hydroksykwasy (PHA)-ich przedstawicielem jest glukonolakton, który naturalnie występuje w ludzkiej skórze. Rzadziej podrażnia skórę, ponieważ masa cząsteczkowa glukonolaktonu jest większa niż masa kwasu glikolowego, w związku z czym wolniej przenika przez skórę. Dlatego PHA mogą być wykorzystywane przy skórach bardziej wrażliwych.

Alfa-ketokwasy (AKA)– zalicza się do nich kwas pirogronowy pozyskiwany z octu, jabłek oraz sfermentowanych owoców. Z powodu niskich kosztów otrzymywany jest również na drodze mikrobiologicznej. Powstaje naturalnie w organizmie człowieka pod wpływem przemian glukozy i jest końcowym produktem glikolizy. Cząsteczki tego kwasu są małe, co umożliwia większe wnikanie w skórę. Działa podobnie do AHA, ale obecność grupy ketonowej zwiększa jego lipofilność i powoduje lepszą penetrację do mieszków włosowych i gruczołów łojowych. W efekcie poza złuszczaniem, reguluje wydzielanie łoju, minimalizując skłonność skóry łojotokowej i trądzikowej do przetłuszczania się oraz likwiduje zaskórniki i zapobiega ich powstawaniu. Ma właściwości antybakteryjne. Wpływa pośrednio na skórę właściwą. Zdolność kwasy pirogronowego do stymulacji i ponownego przebudowywania skóry właściwej została oceniona jako intensywniejsza niż po użyciu kwasu glikolowego i porównywalna z efektami uzyskanymi po zastosowaniu pilingu TCA. Kwas pirogronowy stosuje się zwykle na skórę w stężeniu 40-70%, a siła jego działania zależna jest od stężenia i ilości powtórzeń aplikacji na skórę.

Kwas trójchlorooctowy TCA

Peelingi wykonywane za pomocą pochodnej kwasu octowego, są zwykle średnio głębokie i głębokie, więc ich stosowanie wymaga odpowiedniego przeszkolenia. TCA usuwa zmiany zlokalizowane w naskórku i wpływa na jakość skóry. Penetrując głębiej, zmniejsza przepuszczalność naczyń włosowatych splotu brodawkowatego i przez to nie wykazuje działania systemowego. Ze względu na brak toksyczności można go stosować na wszystkich powierzchniach ciała (z wyjątkiem błon śluzowych), jednak głębsze złuszczanie wiąże się z większym ryzykiem powikłań.

Fenol

Peeling ten jest najgłębszy, najbardziej efektywny (można nim np. usunąć całkowicie blizny potrądzikowe), ale również najbardziej obciążający pacjenta i niesie ryzyko powikłań. Po wprowadzeniu na rynek frakcyjnych laserów ablacyjnych jest coraz rzadziej wykonywany i tylko przez specjalnie przeszkolony personel. Zwykle stosuje się go tylko na twarz, ze względu na ogólnoustrojowe działanie (nie zmniejsza przepuszczalności naczyń włosowatych tak jak TCA i wchłania się do krwioobiegu)

Kwas retinowy

Retinoidy charakteryzują się licznymi właściwościami. W dermatologii stosuje się je szeroko w leczeniu łuszczycy, wrodzonych zaburzeń rogowacenia, trądziku pospolitego oraz starzenia się skóry.

Głównym reprezentantem rodziny diterpenów jest witamina A, zwana retinolem. Najczęściej wykorzystywane retinoidy to: kwas retinowy.

Do naturalnie występujących retinoidów zalicza się: retinol, retinal allrans oraz kwas retinowy. Dwa ostatnie są wykorzystywane w dużym stężeniu jako substancje pilingujące.

Peelingi złożone

Na rynku dostępne są również peelingi zawierające różne substancje złuszczające, jak np. kwasy owocowe, kwas salicylowy, w połączeniu np. z czynnikami odbarwiającymi. Niektóre zabiegi są wieloetapowe, np. najpierw wykonywane jest złuszczanie AHA i BHA, a potem na tak przygotowaną skórę nakłada się maskę z tretinoiną (kwasem retinowym), która działa zarówno na naskórek, jak i na skórę właściwą oraz na przebarwienia. Stosuje się również metody łączone: peelingi z mezoterapią.

Zapraszamy na konsultacje i zabiegi do Gabinetu ESTI Life.